Psychisch verzuim blijft hoog. Inzicht in risico’s en gerichte actie helpen werkgevers verzuim voorkomen
Circa een jaar na de eerste coronaverzuimmelding, daalt het verzuim in de eerste maanden van 2021 tot 4,3%. Hoewel dit ‘slechts’ 0,1% onder het reguliere niveau ligt, is het aantal verzuimmeldingen gehalveerd ten opzichte van januari en februari in 2020 – nog voor corona. Toch blijft het verzuim in Nederland hoog en het effect van corona op verzuim op de lange termijn is onzeker. Veel werknemers lopen na een jaar corona op hun tenen, de puf is eruit. Arbodiensten ArboNed en HumanCapitalCare roepen werkgevers op oog te houden voor werknemers die nu risico lopen om uit te vallen, om zo langdurend verzuim door psychische klachten te voorkomen.
Toename verzuim door corona blijft uit
Truus van Amerongen, bedrijfsarts en directeur medische zaken bij ArboNed: “Ik vind dat we het eigenlijk zo gek nog niet doen met z’n allen op het gebied van verzuim. Het gemiddelde verzuim in Nederland is na een jaar corona in 2020 ‘slechts’ licht gestegen naar 4,2% in 2020, van 4,0% in 2019. Met 4,3% is het verzuimpercentage de eerste maanden van 2021 zelfs lager ten opzichte van dezelfde periode vorig jaar, nog vóór corona. Met uitzondering van een aantal specifieke groepen werknemers. Het verzuim binnen de bedrijfstak Gezondheids- en welzijnszorg blijft met 5,9% in februari de grootste uitschieter en punt van zorg.”
Minder vaak, maar wel langer ziek
ArboNed en HumanCapitalCare, beiden onderdeel van de HumanTotalCare groep en gezamenlijk werkzaam voor circa 1 miljoen werknemers, ontvingen in januari en februari 2021 maar de helft van het aantal ziekmeldingen dat gebruikelijk is deze maanden. Van Amerongen: “En dat ondanks het feit dat het verzuim in deze wintermaanden normaal het hoogst is. Waarschijnlijk omdat we door de lockdown geen last hebben gehad van een reguliere griepgolf. Een vergelijkbare halvering zagen we in april 2020, na de start van de eerste lockdown. Maar mensen zijn wel langer ziek. Ook in 2020 zagen we bij alle bedrijfsgroottes dat werknemers zich minder vaak ziekmeldden, maar het herstel wel langer duurt.”
Aandacht voor gezonde en veilige werkvloer
De meeste werknemers die zich bij ArboNed ziekmelden en aangeven waarschijnlijk besmet te zijn met het coronavirus, zijn binnen 2,5 week hersteld. Duurt dit herstel langer, dan loopt het verzuim van werknemers die zich met corona bij de bedrijfsarts melden op tot gemiddeld 55 dagen. Van Amerongen: “Dat legt druk op de groep werknemers die het gemis van een collega moeten opvangen. Daarbij kost een dag verzuim gemiddeld € 250. Extra aandacht voor een gezonde en veilige werkvloer om besmetting te voorkomen zorgt dus - naast zorg voor de werknemers - ook voor minder verzuimkosten. De Risico-inventarisatie en –evaluatie (RI&E) helpt hierbij. Deze is aangevuld met een coronamodule waardoor werknemers gezond en veilig hun werk kunnen blijven doen.”
Psychisch verzuim onverminderd hoog
Van Amerongen: “Naast de fysieke klachten die het coronavirus met zich meebrengt, zijn er signalen van werknemers waarbij corona ook mentaal zijn tol gaat eisen. We weten nog niet welk langetermijneffect dit heeft op het verzuim. De stijging zien we ook nog niet terug in de huidige cijfers, maar het aandeel psychisch verzuim blijft met 29% onverminderd hoog. Vooral in de zorg, het onderwijs maar ook in het openbaar bestuur. Het aantal dagen dat iemand thuis zit met psychische klachten, is de afgelopen jaren bovendien flink gestegen. Het herstel van een burn-out duurt bijvoorbeeld gemiddeld 290 dagen. Dat wil je uiteraard voorkomen.”
Verzuim beter voorkomen door inzicht en gerichte actie
“Veel bedrijven weten nog niet goed hoe ze met ‘het nieuwe normaal’ moeten omgaan”, zegt Van Amerongen. “Die onzekerheid veroorzaakt stress. We weten dat veel werknemers op hun tenen lopen, mensen zijn het zat. Belangrijk is dat werkgevers inzicht krijgen in de risico’s van uitval. Juist nu. Een goed middel om zicht te krijgen op hoe het met werknemers gaat, is het Preventief medisch onderzoek (PMO). Als je als werkgever weet waar de risico’s zitten, kun je daar actie op ondernemen. Juist nog voordat iemand uitvalt. Ons advies blijft: organiseer individuele aandacht. Houd signalen van stress goed in de gaten en geef voldoende ruimte voor zaken waar werknemers energie van krijgen. En schakel hulp in. Wij ondersteunen werkgevers en werknemers op verschillende manieren om (langdurend) verzuim te voorkomen, bijvoorbeeld tips om het thuiswerken vol te houden. Dat voorkomt veel ellende achteraf.”