Rust, reflectie en resultaat: wat vakantie uw team oplevert

Vakantie-effect

“We zien elke zomer het ‘vakantie-effect’: mensen rusten uit, laden op en melden zich tijdens hun vakantie ook minder snel ziek,” vertelt Machek. “Dat is positief – én een kans. Juist direct na de vakantie kun je duurzame inzetbaarheid een impuls geven met een goede dialoog over werkdruk, balans en passende werkaanpassingen.”

Waarom vrije dagen tellen

Volgens Machek is het stimuleren van het opnemen van verlof essentieel voor zowel fysiek als mentaal herstel. “Verlof uitstellen of helemaal niet opnemen vergroot gezondheidsrisico’s en kan later in het jaar tot meer of langer verzuim leiden. Vakanties werken preventief: ze verbeteren belastbaarheid en helpen klachten vóór te zijn.”

Moment voor gesprek en bijsturing

Na de zomer keren veel medewerkers terug met hernieuwde energie én met reflectie op werk-privébalans. “Maak daar als leidinggevende actief gebruik van,” vervolgt Machek. “De seizoenen weerspiegelen hoe mensen zich ontwikkelen: in de winter trekken we ons terug, in het voorjaar komt alles weer op gang, en in de zomer bloeit het op. Maar vooral: dan worden de zaadjes geplant voor het jaar dat volgt. Mensen laden op, krijgen nieuwe ideeën en ambities. Als je een moment zoekt voor een frisse start, is september vele malen geschikter dan januari.”

Tips voor een zachte landing na de vakantie
 

1. Plan een rustige eerste werkdag
   Geen back-to-back meetings; start met mailbox-overzicht en realistische prioriteiten.
2. Gebruik het reflectiemoment
   Bespreek inzichten over balans, energiegevers en energievreters – met uzelf of uw leidinggevende.
3. Begin klein en haalbaar
   Start met enkele eenvoudige klussen en stel weekdoelen realistisch bij.
4. Houd fijne vakantieritmes vast
   Denk aan wandelen, lezen of sporten; plan bijvoorbeeld een korte lunchwandeling.
5. Bouw pauzes bewust in
   Zet reminders om even te bewegen en uw hoofd te legen.
6. Plan vooruitkijkmomenten
   Een volgende vrije dag of weekendje weg helpt het ontspanningsgevoel vasthouden.
7. Communiceer open in uw team
   Spreek af hoe jullie elkaar helpen bij een rustige herstart en slimme taakverdeling.

De ‘afterholidaydip’: normaal, meestal kort

Een tijdelijke afterholidaydip – somberheid, prikkelbaarheid of slechter slapen – komt vaak voor en is geen medisch verschijnsel. “Het is een normale psychologische reactie op de overgang van ontspannen naar presteren,” legt Machek uit. “Niet iedereen ervaart het, en het hangt sterk af van hoe iemand werk betekenis geeft in relatie tot het leven. Waar de één staat te popelen om weer aan de slag te gaan, ziet de ander juist op tegen de start.” Zorg voor een goede balans tussen inspanning en ontspanning, blijf in beweging, ga naar buiten en kijk alvast vooruit naar het volgende herstelmoment. Meestal zakt de dip binnen enkele dagen. Houdt de dip langer aan of nemen klachten toe, dan is het verstandig om onderliggende oorzaken te verkennen en tijdig ondersteuning in te schakelen.

Wat ArboNed voor werkgevers doet

ArboNed ondersteunt organisaties met praktische adviezen en beleid, zoals:

• het opzetten of aanscherpen van verzuimprotocollen;
• heldere afspraken over ziekte tijdens vakantie;
• tips en begeleiding om vakantie, werkdruk en verzuimpreventie structureel te integreren in HR-beleid en het gesprek tussen leidinggevende en medewerker.

“De cijfers laten een mooie zomerdaling zien,” besluit Machek. “De winst boek je echter in wat je nú doet: regelmaat vasthouden, aandacht voor herstel, en het gesprek over passend werk. Zo benut je het vakantie-effect als brandstof voor de rest van het jaar.”

Dieper duiken in dit onderwerp?

Lees dan het uitgebreide interview met bedrijfspsycholoog Machek op NRC.