Stress en griep zijn de grootste veroorzakers van verzuim in 2025
Verzuimpreventie, snelle ondersteuning en ketensamenwerking cruciaal om verdere stijging van het verzuim te keren
Utrecht, 19 december 2025 – Hoewel het verzuim in november 2025 stabiliseerde op 5,0%, bleef het totale ziekteverzuim in Nederland ook dit jaar onverminderd hoog. Stressgerelateerde klachten en griepachtige verschijnselen waren opnieuw de belangrijkste oorzaken. Daarmee blijft het verzuim ook richting 2026 een urgent aandachtspunt voor werkgevers. De cijfers benadrukken de noodzaak om verzuim eerder en structureler aan te pakken, met meer focus op verzuimpreventie, snelle ondersteuning en betere samenwerking. Dat blijkt uit cijfers van arbodiensten ArboNed en HumanCapitalCare, beide onderdeel van HumanTotalCare en samen verantwoordelijk voor de begeleiding van circa één miljoen werknemers.
2025 in vogelvlucht: pieken en patronen
Het jaar begon met uitzonderlijk veel ziekmeldingen. In februari werd de hoogste piek in vier jaar gemeten, vooral door griepachtige klachten. Na een relatief stabiele zomerperiode – mede door vakanties – bleef het verzuim rond de 4,5%. Na augustus nam het verzuim weer toe. In september steeg het aantal ziekmeldingen met ruim 70 procent ten opzichte van augustus, vooral door griep. Tegelijkertijd liep het langdurig verzuim door stressgerelateerde klachten het hele jaar structureel verder op. In het najaar nam het kortdurend verzuim toe, maar een duidelijke griepgolf zien ArboNed en HumanCapitalCare in de verzuimcijfers van november nog niet terug.
Kortdurend en langdurig verzuim versterken elkaar
Griepachtige klachten zorgen meestal voor enkele dagen uitval, terwijl stressklachten vaak leiden tot maandenlange afwezigheid. Juist die langdurige uitval neemt toe: stressgerelateerd verzuim steeg de afgelopen vijf jaar met ongeveer 36%. Inmiddels hangt één op de vier verzuimdagen samen met stress en blijft de gemiddelde verzuimduur oplopen. Die combinatie van kortdurend en langdurig verzuim zet organisaties steeds verder onder druk, zeker wanneer meerdere medewerkers tegelijk uitvallen. De impact verschilt per organisatiegrootte: waar grote bedrijven relatief meer verzuim zien, kan in het mkb één langdurig zieke al grote gevolgen hebben voor planning, werkdruk en continuïteit.
Stress structureel en zorgelijk probleem met grote impact
“Stressgerelateerd verzuim is niet alleen een individueel probleem, maar ook een structureel organisatievraagstuk”, benadrukt Redmer van Wijngaarden, bedrijfsarts en directeur medische zaken bij ArboNed. “Stress heeft zelden één oorzaak en kent bij iedereen een andere combinatie van factoren. Werkdruk, privésituatie en maatschappelijke ontwikkelingen grijpen steeds vaker op elkaar in. Denk aan de ‘altijd-aan’-cultuur, arbeidsmarktkrapte en onzekerheid over de toekomst. Juist die samenloop maakt dit vraagstuk complex én urgent. Tegelijkertijd kan iedereen vanuit zijn eigen rol bijdragen aan het voorkomen van uitval.”
Wat werkgevers en werknemers nu al kunnen doen
Volgens ArboNed en HumanCapitalCare begint effectieve verzuimaanpak bij het voorkomen van uitval. Voor zowel kort- als langdurend verzuim is het essentieel om risico’s vroegtijdig te signaleren en direct actie te ondernemen. Werkgevers kunnen dit doen door structureel gebruik te maken van instrumenten als de Risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E) en het Preventief medisch onderzoek (PMO), waarmee potentiële knelpunten tijdig aan het licht komen.
Vervolgens is het belangrijk om een open cultuur te creëren waarin mentale en fysieke klachten bespreekbaar zijn. Dit verlaagt de drempel voor werknemers om signalen te delen en op tijd aan de bel te trekken, waardoor uitval vaak kan worden voorkomen of beperkt blijft tot een korte periode.
“Wacht niet tot iemand uitvalt,” benadrukt Van Wijngaarden. “Juist in kleinere organisaties zie je hoe snel verzuim doorwerkt in het team. Door vroeg te signaleren en ondersteuning tijdig te organiseren, blijft de impact beheersbaar. Snelle toegang tot professionele hulp zoals preventieve spreekuren, een bedrijfspsycholoog of bedrijfsmaatschappelijk werker, zijn geen noodgreep bij uitval, maar een vast onderdeel van het preventiebeleid. Daarmee is langdurige uitval in veel gevallen te voorkomen."
Oproep tot samenwerking in de hele keten
Het is helder dat het toenemende verzuim door stress om meer vraagt dan individuele maatregelen. ArboNed en HumanCapitalCare pleiten daarom voor structurele samenwerking in de hele keten tussen onder andere werkgevers, werknemers, arbodiensten, professionals, zorg, verzekeraars, brancheorganisaties, wetenschap en politiek.
“Dit is geen vraagstuk dat één partij alleen kan oplossen,” besluit Van Wijngaarden. “Als we niets doen, neemt het aantal arbeidsongeschikten verder toe en komt de druk op organisaties, de arbeidsmarkt en het socialezekerheidsstelsel verder onder spanning te staan. Door kennis te delen, verzuimpreventie te versterken en beleid beter op elkaar af te stemmen, kunnen we samen het langdurig verzuim terugdringen.”