Waarom een gezonde leefstijl op het werk loont

De stille epidemie van het zitten

De cijfers liegen er niet om. Volgens het RIVM voldoet slechts 45% van de volwassen Nederlanders aan de beweegrichtlijnen. Van Leeuwen ziet dagelijks de gevolgen in haar spreekkamer. "Werknemers houden van hun werk en willen het goed doen. Maar als het druk is, slaan ze pauzes over, eten achter hun bureau en bezuinigen ze op beweging. Als dat te lang duurt, kunnen ze daar zelfs ziek van worden." Lang zitten vergroot de kans op dertig chronische aandoeningen. Jaarlijks overlijden in Nederland ruim 20.000 mensen aan de gevolgen van inactiviteit. En het slechte nieuws: drie keer per week sporten compenseert het vele zitten niet.

Kleine stap, groot effect

Van Leeuwen: “Iedereen zou regelmatig bewust stil moeten staan bij de vraag: Hoe zit het met jouw beweging op een dag? Pak je de trap? Doe je een overleg wel eens wandelend? Een kleine stap kan al een groot verschil maken. Beweging is namelijk meer dan calorieën verbranden. Het is een krachtige interventie voor lichaam én geest.” Wetenschappelijk onderzoek toont aan dat regelmatige lichaamsbeweging de stemming verbetert, stress vermindert en de kans op terugval verkleint. Een lunchwandeling of wat squats na een overleg zijn dus niet alleen goed voor het lichaam, maar ook voor het hoofd. 

Het Leefstijlroer als kompas

Bij ArboNed gebruiken de professionals het 'Leefstijlroer': een praktisch instrument gebaseerd op zes pijlers – beweging, voeding, slaap, ontspanning, sociale verbinding en zingeving. Het helpt werkgevers en werknemers richting te geven aan hun vitaliteit. "Het mooie is dat werknemers vaak openstaan voor verandering," zegt Van Leeuwen. "Ze willen gezonder leven, maar hebben een zetje nodig. Het Leefstijlroer helpt professionals om dat gesprek te voeren."

Gezonde keuzes faciliteren

Niet elke werknemer heeft de mogelijkheid om even vijf minuten een ommetje te maken of de trap te nemen. Daarom is het belangrijk dat werkgevers een cultuur creëren waarin gezonde keuzes normaal zijn. Denk aan zit-stabureaus, een beweegvriendelijke kantoorinrichting, wandel overleggen of gezonde lunches in de kantine. Van Leeuwen: "Een werkgever hoeft echt geen fitnessruimte te bouwen. Het begint met bewustwording, het goede voorbeeld geven en werknemers autonomie geven om hun werkdag actiever in te richten. Na 20 seconden beweging schakelt je lichaam al uit de spaarstand. Even uitrekken, naar het koffieapparaat lopen of uit het raam staren maakt je helderder, productiever en vrolijker."

Tijdig signaleren met het spreekuur bij de bedrijfsarts

Een gezonde leefstijl op het werk begint bij bewustwording en goede keuzes, maar ook bij op tijd hulp inschakelen als het even minder gaat. Daarvoor biedt ArboNed het open/preventief spreekuur aan bij de bedrijfsarts of de praktijkondersteuner bedrijfsarts. Beide spreekuren zijn gericht op het voorkomen van verzuim en ondersteunen werknemers bij werkgerelateerde gezondheidsvragen. Werknemers kunnen hier op eigen initiatief gebruik van maken. Dat kan vertrouwelijk zonder dat de werkgever daarvan op de hoogte is. De werkgever kan hier ook het initiatief voor nemen door de werknemer aan te bieden een afspraak voor hem of haar te maken. Bijvoorbeeld uit zorg, als er signalen zijn dat een medewerker dreigt uit te vallen. In beide gevallen helpt het gesprek om vroegtijdig problemen te herkennen en duurzame inzetbaarheid te versterken.

BRAVO voor leefstijl

De BRAVO-thema's (Beweging, Roken, Alcohol, Voeding en Ontspanning) vormen samen met slaap de basis van een gezonde leefstijl. ArboNed biedt programma’s en workshops die bedrijven helpen hier actief mee aan de slag te gaan. Denk aan:

• Meer bewegen: minimaal 150 minuten per week matig intensief bewegen.
• Stoppen met roken: dat levert de werknemer energie én het bedrijf €4.500 per jaar op.
• Alcoholpreventie: bewustwording over de effecten van structureel drinken.
• Gezond eten: kleine aanpassingen maken al een groot verschil.
• Ontspanning en slaap: essentieel voor mentale veerkracht en duurzame inzetbaarheid.

Preventie is een morele plicht

Van Leeuwen: "Leefstijlpreventie is misschien wel de belangrijkste sleutel tot duurzame inzetbaarheid. Als arbodienst kunnen we bedrijven ondersteunen bij het opzetten van beleid, het uitvoeren van de Risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E) of het Periodiek arbeidsgezondheidskundig onderzoek (PAGO)/Preventief medisch onderzoek (PMO) en het geven van praktische adviezen op maat. En het werkt. Werknemers die vitaal zijn, zijn vaker productiever, hebben meer werkplezier en verzuimen minder. In deze krappe arbeidsmarkt is dat van onschatbare waarde.”

Tot slot: aan de slag

Voor wie vandaag al wil beginnen: stel jezelf deze vragen. Hoeveel heb jij vandaag al bewogen? Pak je de trap of de lift? Heb je al één overleg wandelend gedaan? Elke stap telt. Begin klein, maar begin wel. Want even bewegen doet wonderen – voor je lijf, je hoofd én je werk.

• Kijk voor meer informatie op www.arboned.nl/leefstijl
• Luister ook naar de NBR-uitzending met bedrijfsarts Femke van Leeuwen. Vanaf 03:55 deelt zij praktische tips om de leefstijl op de werkvloer te bevorderen.
• Daarnaast is er ook een podcast beschikbaar waarin dit onderwerp verder wordt besproken. Luister hier naar de podcast.