Slaaptekort op de werkvloer: risico’s én oplossingen voor werkgevers
Veel mensen in Nederland ervaren slaapproblemen, en dat kan serieuze gevolgen hebben voor de werkvloer. Uit data van ArboNed blijkt dat 41% van de medewerkers een slechte nachtrust ervaart. Bij medewerkers die zich ziekmelden, loopt dit zelfs op tot 47%. Welke verborgen gevolgen heeft het slaaptekort van medewerkers voor uw bedrijf?
Impact van slaaptekort op de werkvloer
Slaaptekort onder medewerkers heeft directe én indirecte gevolgen voor bedrijven. Medewerkers die structureel slecht slapen, melden zich vaker ziek en herstellen trager. Dit betekent niet alleen hogere verzuimkosten, maar ook een hogere werkdruk voor collega’s en leidinggevenden. Ook de productiviteit daalt. Vermoeide medewerkers werken langzamer, zijn gevoeliger voor het maken van fouten en hebben meer moeite om zich te concentreren op hun werk. Daarnaast neemt het veiligheidsrisico toe. Een tekort aan voldoende nachtrust verhoogt het risico op ongevallen, zowel op de werkplek als onderweg. Vooral bij bedrijven met machines, voertuigen of complexe processen kan dit ernstige gevolgen hebben.
Psychische impact van slaaptekort
Er is wel een duidelijk verband tussen slaapkwaliteit en psychische klachten. Van de medewerkers die zijn uitgevallen met psychische klachten geeft meer dan 85% aan onrustig te slapen. Stress en slaap beïnvloeden elkaar in een vicieuze cirkel: wie slecht slaapt, is vatbaarder voor stress en verliest veerkracht. Tegelijk zorgt stress voor slaapproblemen, en zo komt u in een negatieve spiraal waarbij stress en slecht slapen elkaar versterken. Dit patroon versterkt burn-out en langdurig verzuim.
Factoren die slaap beïnvloeden
- Verband leeftijd en geslacht
De slaapkwaliteit lijkt te stijgen met de leeftijd: vanaf ongeveer 45 jaar neemt het aantal medewerkers toe dat een goede kwaliteit van slaap ervaart. Die verbetering is vooral toe te schrijven aan de mannelijke respondenten; bij vrouwen blijft de slaapkwaliteit ongeveer gelijk. Vrouwen van alle leeftijden slapen over het algemeen slechter dan mannen. - Werk dat energie oplevert of kost
De slaapkwaliteit van werknemers hangt samen met ervaren energiebronnen en stressoren in het werk, zoals beschreven in het Job Demands-Resources model. Dit model stelt dat werk zowel energie kan kosten (stressoren) als opleveren (energiebronnen). Medewerkers slapen beter wanneer ze veel energiebronnen ervaren, zoals intrinsieke motivatie, en slechter bij meer stressoren, bijvoorbeeld een verstoorde werk-privébalans. Het versterken van energiebronnen helpt medewerkers om beter om te gaan met werkdruk en draagt bij aan hun balans.
Rol van de werkgever
Hoewel de uiteindelijke verantwoordelijkheid voor een goede nachtrust vooral bij de medewerker zelf ligt, kunt u als werkgever wel bijdragen aan het verminderen van slaapproblemen:
- Signaleren: Leer signalen van slaapproblemen herkennen, zoals zichtbare vermoeidheid, chagrijnig of kortaf gedrag, langzamer werken dan normaal en vaker fouten maken.
- Bespreekbaar maken: Creëer een werkcultuur waarin slaap geen taboe is.
- Preventief handelen: Neem “slaap” op in uw Risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E) of neem een slaapmodule op in het Preventief medisch onderzoek (PMO) dat u uw medewerkers aanbiedt.
Slaapproblemen worden door veel bedrijven gezien als een privékwestie, waardoor er zelden hulp wordt aangeboden. Een gemiste kans, want er is zeker iets te doen aan slaapproblemen. ArboNed ondersteunt u en uw medewerkers hier graag bij. Wij geven inzicht in slaap en bieden oplossingen, individueel en in groepsverband, om de slaapkwaliteit te verbeteren.
