Iedereen heeft wel eens stress op het werk. Dat is op zich niet erg. Werkstress is zelfs goed, door de adrenaline die vrijkomt om te presteren. Maar iemand die continu stress ervaart, kan lichamelijke of psychische klachten krijgen en ziek worden. Letterlijk. En dat kan grote gevolgen hebben. Een werknemer met een burn-out bent u gemiddeld maar liefst 10 maanden kwijt.
Werkstress is grote oorzaak van langdurend verzuim
Eén op de vier verzuimdagen wordt veroorzaakt door stressklachten. Dit percentage stijgt jaarlijks. De afgelopen jaren kregen steeds meer mensen te maken met deze klachten en medewerkers vallen hierdoor gemiddeld ook steeds langer uit. De laatste vijf jaar (juli 2019 - juli 2024) is het verzuim door stressgerelateerde klachten met maar liefst 30% gestegen. Stress wordt een werknemer vaak te veel als de spanning op verschillende gebieden oploopt, en hij hierdoor de controle verliest op het werk, thuis, of bijvoorbeeld financieel. De balans tussen werk en privé raakt verstoord.
Stress op het werk? Neem de tijd om naar oplossingen te zoeken
Als iemand veel stress door werk ervaart, moet hij de tijd te nemen om naar oplossingen te zoeken om werkstress te verminderen. Stress zorgt er vaak voor dat iemand zich op een enkel doel richt en zich niet meer afvraagt waar hij mee bezig is. Juist dan is het belangrijk stil te staan bij hoe het was toen het nog goed ging. “Waar kreeg ik vroeger energie van en hoe komt het dat dit verdwenen is?” Met deze vraag activeert u een werknemer om zelf actief op zoek te gaan naar datgene waar hij energie van krijgt. En hoe de werknemer door energiebronnen te benutten stressklachten kan voorkomen.
Stress verminderen: waar krijgt uw werknemer energie van?
Als een werknemer veel stress door werk ervaart, hanteren werkgevers vaak een aanpak die zich richt op het verminderen van de werkdruk. Door wetenschappelijk onderzoek weten we dat dit helpt als iemand al psychisch ziek is, maar dat dit niet de oplossing is om verzuim door werkstress en langdurig uitval te voorkomen en écht aan te pakken. Juist het benutten van energiebronnen (zoals hulp vragen aan anderen en werk op een andere manier invullen) is de sleutel om stress te verminderen en de werknemer te beschermen tegen psychische klachten. Werknemers die weten waar ze energie van krijgen en die energiebronnen blijven benutten, gaan anders om met de ervaren werkdruk.
Voorkom verzuim door stress en langdurige uitval, herken de signalen
Door signalen van werkstress te herkennen en tijdig actie te ondernemen, kunt u ziekteverzuim door stress en langdurig uitval voorkomen.
De volgende signalen kunnen duiden op psychische klachten, met kans op uitval:
- Uw werknemer voelt zich moe, komt mat over en heeft een lagere productiviteit. Vraag hem eens naar de hersteltijd na het werk. Hersteltijd langer dan een uur is een belangrijk signaal dat kan duiden op stressklachten.
- Uw werknemer wordt steeds cynischer over de werkdruk, de werkactiviteiten en heeft veel moeite met veranderingen.
- Uw werknemer is vaker ontevreden en sneller geïrriteerd dan anders.
- Uw werknemer heeft steeds meer lichamelijke klachten. Een eventueel doktersbezoek draagt niet structureel bij tot herstel en beter functioneren.
- Uw werknemer meldt zich vaker ziek.
Symptomen werkstress: merkt u een verminderde betrokkenheid bij uw werknemer?
- Bespreek tijdens functioneringsgesprekken van welke aspecten in het werk de werknemer energie krijgt en hoe het met het energieniveau zit in vergelijking met de afgelopen jaren. Bekijk samen de planning en/of het takenpakket en of deze bijgestuurd kunnen worden.
- Vraag naar de oorzaken als u merkt dat uw werknemer afstand neemt van het werk of energieverlies toont.
- Ga tussentijds met uw werknemer in gesprek als deze langer of vaker mat blijft overkomen, en minder initiatief neemt dan anders.
- Vraagt uw werknemer om meer waardering of beloning, dan is het belangrijk te checken of het hier inderdaad om gaat. Het kan ook een signaal zijn dat hij te weinig steun van u of van de collega’s ervaart, óf dat het werk onvoldoende aansluit bij de basisbehoefte.
- Uit uw werknemer structureel meer kritiek dan gebruikelijk en toont hij minder betrokkenheid, dan helpt het om uw zorg uit te spreken dat de werknemer ‘op afstand raakt’. Vraag hem wat hij en u kunnen doen om weer tot betrokkenheid te komen.
Burn-out symptomen: vermoedt u een (dreigende) burn-out?
- Vraag in algemene termen naar de hersteltijd na het werk. Na hoeveel tijd na het werk kan een werknemer weer andere activiteiten ondernemen? Een hersteltijd langer dan een uur is een symptoom van stress en een werknemer die regelmatig na het werk niets meer doet, of zelfs het hele weekend nodig heeft om bij te komen, vertoont symptomen van een (dreigende) burn-out.
- Check bij de werknemer de balans tussen taken die energie kosten en werkzaamheden die energie geven. Als hij te veel taken heeft die energie vragen, zit hem dit dan in het werk of in de persoonskenmerken van de werknemer? Denk aan zaken als geen nee durven zeggen, onvoldoende doseren of taken durven afwisselen.
- Schakel tijdig een bedrijfsarts of andere professional in, als de werknemer symptomen vertoont van een burn-out.
- Ook bij verzuim door stress en bij een verwijzing van de werknemer naar professionele hulp, is het belangrijk dat u de regie houdt. Onderhoudt goed contact met uw werknemer, denk mee over het aanbieden van passend werk en over toewerken naar haalbare oplossingen.
Ervaart u veel stress?
Benieuwd hoe het met uw werkstress staat? Doe dan de test.