Bij ongeveer één op de vijf mensen die langdurig verzuimen door psychische klachten oordeelt de bedrijfsarts dat het verzuim voornamelijk een relatie heeft met werk. Hierbij liggen de oorzaken van verzuim vaak in zaken als hoge werkdruk en ongewenst gedrag zoals pesten, agressie en geweld, discriminatie of (seksuele) intimidatie. Het wettelijk verplichte beleid tegen psychosociale arbeidsbelasting (PSA) is voor bedrijven daarom hard nodig.
Uit de grootschalige enquête naar arbeidsomstandigheden die TNO jaarlijks houdt, blijkt dat bijna één op de tien medewerkers in Nederland wel eens te maken heeft met intimiderend of pestgedrag door leidinggevenden of collega’s. Sheila Peeters, bedrijfsmaatschappelijk werker en vertrouwenspersoon bij ArboNed: “Duidelijk is dat er nog veel te doen is voor werkgevers en werknemers. Want grensoverschrijdend gedrag gebeurt op tal van werkvloeren. En niet overal is iets geregeld op dit vlak.” Volgens het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid heeft één op de vijf medewerkers behoefte aan (aanvullende) maatregelen tegen ongewenst gedrag.
Cultuur en gedragsregels
Een onveilige werkomgeving kan mede ontstaan doordat management, leidinggevenden en collega’s te weinig ingrijpen. Of medewerkers weten niet wat ze in zo’n situatie kunnen doen. Uit onderzoek van het CNV blijkt dat ruim een kwart van de bijna drie miljoen ondervraagde werkenden aangeeft niet precies te weten waar ze terecht kunnen met klachten over intimiderend gedrag op de werkvloer. Alle commotie rondom de verschillende mediabedrijven heeft ervoor gezorgd dat veel bedrijven en medewerkers gaan nadenken over de cultuur en gedragsregels binnen hun bedrijf en in actie komen. Onder meer door dit vast te leggen in een PSA-beleid.
Ongewenst gedrag zoveel mogelijk voorkomen
Ongewenst gedrag in een bedrijf verpest de sfeer en uw medewerkers kunnen er letterlijk ziek van worden. Daarom moet u als werkgever grensoverschrijdend gedrag en werkdruk (ook wel psychosociale arbeidsbelasting, PSA) zoveel mogelijk voorkomen. ArboNed geeft u hiervoor (online) tips en handvaten.
Beleid op psychosociale arbeidsbelasting
Een veilige werkomgeving is dus mede bepalend voor de mentale gezondheid van medewerkers. Als bedrijf ben je verantwoordelijk voor het creëren van een veilige werkomgeving waarin mensen ook mentaal gezond blijven. Om dat te realiseren is het zaak om een beleid op psychosociale arbeidsbelasting (PSA) te hebben en deze uit te voeren. Sinds 1 januari 2007 is in de Arbowet al opgenomen dat de werkgever het risico op grensoverschrijdend gedrag en werkdruk zoveel mogelijk moet zien te voorkomen.
Risico’s en oorzaken PSA helder krijgen
In het Meerjarenplan 2023-2026 van het Ministerie van Sociale en Werkgelegenheid (SZW) en het jaarplan van de Arbeidsinspectie gaat veel aandacht uit naar de aanpak van PSA. Die aanpak wordt vastgelegd in een PSA-beleid. Een werkgever kan het PSA-beleid zelf vormgeven of het opstellen in samenwerking met een arbeids- en organisatiedeskundige. Voor het opstellen van een effectief PSA-beleid dienen werkgevers de risico’s en oorzaken van psychosociale arbeidsbelasting binnen het eigen bedrijf helder te krijgen. Het in kaart brengen van deze arbeidsbelasting is een standaard onderdeel in de wettelijk verplichte Risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E). Maar dit kan ook een op zichzelf staand onderzoek zijn of onderdeel uitmaken van periodieke werkbelevingsonderzoeken.
Grensoverschrijdend gedrag voorkomen
Het gaat in zulke onderzoeken niet alleen om ‘wat’ er speelt, maar vooral ook om hoe er wordt omgegaan met de oorzaken van negatieve belasting, zoals grensoverschrijdend gedrag. We weten dat dit gedrag door collega’s of leidinggevenden tot meer verzuim leidt door sterk verminderd werkplezier en een stijging van stressklachten. Werkgevers hebben er dus alle belang bij om aan de hand van de resultaten van het onderzoek een helder PSA-beleid op te stellen, waarin zij vastleggen waarom en hoe zij grensoverschrijdend gedrag zoveel mogelijk proberen te voorkomen.
